Một lá phiếu cho Chuck Hagel
Trần Bình Nam
Hôm
Thứ Hai 7/1/2013 tổng thống Obama đề cử ông Chuck Hagel, một cựu Thượng nghị sĩ
thuộc đảng Cộng Hòa làm bộ trưởng quốc phòng thay thế bộ trưởng Leon Panetta sẽ
từ chức. Cùng lúc tổng thống Obama đề cử ông John Brennan Cố vấn chống khủng bố
tại Bạch Ốc làm giám đốc Trung ương Tình
báo (CIA) thay thế tướng David Patraeus từ chức đầu tháng 11/2012.
Việc
đề cử ông John Brennan không được báo chí và dư luận bàn tán nhiều, mặc dù
trước đó các cơ sở truyền thông Hoa Kỳ đồ chừng rằng ông Michael Morell, Phó
giám đốc CIA có thể được đề cử. Ông John Brennan là người được tổng thống tin
cậy ở chức vụ Cố vấn chống khủng bố trong khi ông Michael Morell chưa có một quan hệ mật thiết nào với ông Obama.
Trái
lại, việc đề cử cựu Thượng nghị sĩ Chuck Hagel, ngay trước khi tổng thống chính
thức bổ nhiệm dư luận tại Thượng nghị viện đã rất bất lợi cho ông nhất là từ
các nhóm ủng hộ Do Thái. Ông Chuck Hagel qua các phát biểu ý kiến trước đây
được xem là không mặn nồng đối với Do Thái. Ông cho rằng các nhóm ủng hộ Do
Thái đã lạm dụng sức mạnh tài chánh và thuyết phục (lobby) làm méo mó chính
sách đối ngoại của Hoa Kỳ tại Trung đông nhất là trong việc giải quyết cuộc
tranh chấp truyền kiếp giữa Do Thái và người Palestine. Ngoài ra ông Chuck
Hagel còn bị chỉ trích là “mềm yếu” đối với Iran. Ông cho rằng đánh bom Iran
không thể giải quyết vấn đề sản xuất vũ khí nguyên tử của Iran.
Thật
ra có nhiều nhân vật trong chính quyền và quốc hội đồng ý với các quan điểm của
ông Chuck Hagel đối với Do Thái và Iran, nhưng khác ở chỗ họ không nói ra. Lẽ
sống chính trị tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn là “tròn” thì dễ lăn và dễ rơi vào
những vị trí béo bở. Những nhà chính trị
ngay thẳng, bộc trực dám nói những ý
kiến nghịch nhĩ của mình rất hiếm.
Đón
trước sự chọn lựa của tổng thống Obama, lực lượng lobby Do Thái chuẩn bị mặt trận phá. Họ cần kiểm soát chính sách
Trung đông của Hoa Kỳ. Nhưng ông Obama vừa đắc cử nhiệm kỳ 2, tương lai chính
trị của ông đã được xác lập một phần, ông có nhiều tự do lựa chọn.
Tổng
thống Obama đã nhượng bộ trước dư luận bất lợi đối với bà Susan Rice vì những
gì bà Susan Rice tuyên bố về cuộc khủng bố giết chết đại sứ Christopher Stevens
ngày 11/9 /2012 tại Bengazhi, Libya nếu được truy nguyên tận gốc trong một cuộc
chất vấn trước Thượng nghị viện qua thủ tục phê chuẩn có thể sẽ chẳng có lợi
gì. Nhớ lại vụ Watergate năm 1973. Vì
coi thường “lỗ nhỏ” khó “đắm thuyền” đối với vụ nhân viên CIA đột nhập vào một
cơ sở của đảng Dân Chủ tại khách sạn Watergate lén lấy tài liệu tranh cử của
đảng Dân Chủ xẩy ra trước cuộc bầu cử nhiệm kỳ 2 mà tổng thống Nixon phải từ
chức. Bỏ bà Susan Rice, chọn Thượng nghị sĩ John Kerry, tổng thống Obama có
thêm một phụ tá đắc lực có thể làm việc hợp “jeu” với ông hơn với bà Hillary
Clinton quá độc lập đôi khi làm mờ bóng của ông.
Riêng
với Chuck Hagel, tổng thống Obama đã làm một quyết định có tầm vóc. Trước mắt
ông Obama, ngoài việc nội trị chính yếu
là sự thi hành luật bảo hiểm sức khỏe Affordable
Care Act (còn gọi được gọi một cách bình dân là Obamacare) sao cho ít gây
nhiều xáo trộn và tiết kiệm được ngân sách là một, và bảo đảm vị thế chính trị
của đảng Dân chủ qua hai cuộc bầu cử 2014 (Quốc hội) và 2016 (Quốc hội và Tổng
thống) là hai, tổng thống Obama còn có nhiều việc phải đương đầu trên mặt trận
đối ngoại.
Hai
vấn đề: Trung quốc đang lên, Tây Thái Bình Dương là một lò nước sôi âm ỉ nhưng
là chuyện còn dài. Sự sống còn của Afghanistan sau khi quân đội Hoa Kỳ rút lui
giữa năm 2014 là một ẩn số còn để đó. Cho dù Taliban có diệt chính quyền thân Hoa Kỳ lấy lại
Afghanistan sau khi Hoa Kỳ rút hết quân, Taliban cũng không thể biến
Afghanistan thành một căn cứ địa cho các cuộc tấn công khủng bố Hoa Kỳ. Không
lực Hoa Kỳ có đủ khả năng để răn đe bất cứ chính quyền chủ trương khủng bố nào.
Trong
khi việc Iran sản xuất vũ khí nguyên tử cần có đối sách thiết thực và vấn đề
tranh chấp kéo dài gần 70 năm giữa Do Thái và Palestine đang bước vào một giai
đoạn mới có nhiều điều kiện để đạt đến một giải pháp cũng cần có những hoạt
động ngoại giao cần thiết.
Đảng
Cộng Hòa vừa thua một cuộc bầu cử tổng thống mà họ có cơ hội để thắng nếu nội
bộ đảng biết kềm chế các chính trị gia cực hữu ra tranh giành với Mitt Romney
để ông ta phải vất đi cái chính sách trung dung vốn là vốn liếng quý nhất của
ông để chuốc lấy thất bại. Rút bài học đó, đảng Cộng Hòa sẽ chọn thái độ hợp
tác hơn với tổng thống Obama trong những năm tới. Sẽ không còn hiện tượng Tea
Party, và hy vọng sẽ không còn sự tranh chấp nguyên tắc để qua cái hố (cliff)
này lại đào cái hố khác như dư luận tiên đoán sẽ diễn ra trong vài tháng nữa
khi Quốc hội và Tòa Bạch ốc kỳ kèo về mức tăng “trần nợ” (debt limit) và cách
cắt chi tiêu ngân sách quốc phòng và cắt giảm chi phí các chương trình
Medicare, Medicaid và An sinh Xã hội.
Trong
bối cảnh đó tổng thống Obama có điều kiện để thực hiện một chính sách làm giảm
sự căng thẳng tại Trung Đông mà các chính quyền Hoa Kỳ dù muốn cũng không thể
thực hiện được trong mấy thập niên qua. Đưa Thượng nghị sĩ John Kerry vào chức
vụ Bộ trưởng Ngoại giao và nhất là đưa cựu Thượng nghị sĩ Chuck Hagel vào chức
vụ Bộ trưởng quốc phòng, tổng thống
Obama báo trước những gì ông sẽ làm ở Trung Đông. Chính sách Trung đông đó nếu
thành công sẽ xác định tư thế của đảng Dân Chủ trong thập niên này và cũng sẽ
xác định vị trí của tổng thống Obama đối với lịch sử. Người ta không ngạc nhiên
khi Iran lên tiếng ủng hộ sự đề cử ông Hagel làm Bộ trưởng quốc phòng (dù sự
lên tiếng ủng hộ chứng tỏ sự ấu trĩ của Iran).
Thượng
nghị viện Hoa Kỳ sẽ sôi nổi trong việc phê chuẩn (hay không phê chuẩn) ông
Chuck Hagel vào chức vụ Bộ trưởng quốc phòng, nhưng rồi ông sẽ có đủ phiếu ủng
hộ của đảng Dân Chủ để được phê chuẩn.
Ông
Chuck Hagel, thuộc đảng Cộng Hòa, là một Trung sĩ bộ binh từng chiến đấu tại
Việt Nam, bị thương và hai lần được huy chương. Là người hiểu giá trị của sự hy
sinh xương máu ông sẽ tiết kiệm xương máu của thanh niên Hoa Kỳ một cách tối đa
khi cần phải hy sinh để bảo vệ quyền lợi quốc gia.
Trong
12 năm (1997-2009) làm Thượng nghị sĩ đại diện tiểu bang Nebraska ông chứng tỏ
là một Thượng nghị sĩ trực tính và không ngần ngại nói lên những gì ông nghĩ và
cho là có lợi cho chính sách quốc gia như trong quan hệ tế nhị giữa Hoa Kỳ và
Do Thái và đối sách của Hoa Kỳ đối với việc chế bom nguyên tử của Iran.
Năm
2006 khi trả lời cuộc phỏng vấn của ông Aaron David Miller ông Hagel nói: “Thực tế chính trị tại Hoa Kỳ là khả năng vận
động của người Do Thái làm cho ai cũng sợ. Tôi từng nói rằng không phải bất cứ
việc gì họ làm cũng đều phục vụ quyền lợi của Do Thái” (The political reality is that you
intimidate, not you — that the Jewish lobby intimidates a lot of people up here. Again, I have always argued against some
of the dumb things they do because I don’t think it’s in the interest of
Israel. I just don’t think it’s smart for Israel). Lời nói đó là một nhận xét thực tế và không
có tính bài Do Thái.
Trong cuốn sách America: Our Next
Chapter: Tough Questions, Straight Answers ông viết: “Trên thực tế có một quan hệ đặc biệt và lịch sử giữa Hoa Kỳ và Do Thái
phản ảnh qua việc Hoa Kỳ cam kết bảo vệ Do Thái. Và bất cứ giải pháp gì cho
Trung đông đều phải duy trì bản chất của dân tộc Do Thái. Nhân dân Do Thái có
quyền sống trong hòa bình, tự do và an ninh” (At its core, there will be a
special and historic bond with Israel exemplified by our continued commitment
to Israel’s defense and …a comprehensive solution should not include any
compromise regarding Israel’s Jewish identity, which must be assured. The
Israel people must be free to live in peace and security)
Đối
với Iran, trong một bài báo đăng trên tờ Washington
Post, ông viết: “Nếu Hoa Kỳ tấn công
Iran, Hoa Kỳ có thể làm cho chương trình chế tạo bom nguyên tử của Iran chậm
lại nhiều năm. Nếu mục tiêu của Hoa Kỳ
là làm suy giảm khả năng sản xuất vũ khí của Iran thì chúng ta làm một cách dễ
dàng. Nhưng nếu chỉ giới hạn oanh tạc bằng Không quân, máy bay không người lái,
điệp vụ đặc biệt và phá hoại điện tử mà không đổ nhiều quân lên Iran thì Hoa Kỳ
cũng không ngăn được Iran sản xuất vũ khí nguyên tử hay lật đổ chính quyền Iran và khuất phục
Iran” (If the United States attacks, it could set back for several years
Iran’s ability to build a nuclear weapon. If the objective were large-scale
damage to Iran’s military and weapons capability, the United States could
achieve substantial success. But without large numbers of troops on the ground,
we doubt that U.S. military attacks from the air — even if supplemented by
other means such as drones, covert operations and cyberattacks — could
eliminate Iran’s capability to build a nuclear weapon, unseat the regime or
force it to capitulate to U.S. demands).
Con
người, kinh nghiệm và cách nhìn của ông Chuck Hagel là vậy. Chúng ta cần một
phiếu cho Chuck Hagel./.
Trần
Bình Nam
Jan
9, 2013