Chương trình không gian của Hoa Kỳ:
Nhu cầu quân sự & Chiến tranh tâm lý
Trần Bình Nam
Ngày 8 July 2011, 11:29 AM giờ Florida,
Hoa Kỳ bắn phi thuyền con thoi Atlantis do phi trưởng Christopher Ferguson cầm
lái bay đi tiếp tế cho Trạm Không gian
Quốc tế (International Space Station - ISS). Đây là phi vụ cuối cùng của
chương trình phi thuyền con thoi kéo dài 30 năm. Hơn nửa triệu người đã đến
Miami để tận mắt chứng kiến chuyến bay lịch sử.
Mười phút sau khi phóng, phi thuyền Atlantis chỉ còn là một chấm
mờ trên nền trời Đại Tây Dương để lại một không gian trống rỗng. Cơ quan Không gian Hoa Kỳ (NASA) hiện
chưa có một chương trình cũng như ngân sách để thực hiện một kế hoạch không
gian nào khác. Chương trình thám hiểm sao
Hỏa (Mars, một hành tinh của Thái dương hệ) chỉ có trên giấy tờ.
Phi hành đoàn gồm 4 người mang theo 5 tấn
thực phẩm, bộ phận rời và dụng cụ thí nghiệm đủ dùng trong một năm đã an toàn
đến ISS vào ngày Chủ Nhật 10/7 và được 6 phi hành gia ở ISS gồm các quốc tịch
Nhật, Nga, Mỹ tiếp đón nồng hậu.
Chương trình chế tạo phi thuyền con thoi (TBN: phi thuyền dùng được nhiều lần, đi và về
như con thoi trên khung cửi) do tổng thống Richard Nixon chấp thuận năm 1969 là
chương trình tiếp nối chương trình Apollo đưa người lên cung trăng của tổng
thống Kennedy.
Mục đích của chương trình Apollo là để
chứng tỏ khả năng kỹ thuật của Hoa Kỳ trong cuộc chạy đua vào không gian với
Liên Xô sau khi Liên Xô đưa phi hành gia Yuri Gagarin vào quỹ đạo trái đất ngày
12/4/1961. Hơn một tháng sau (ngày
25/5/1961) tổng thống John F. Kennedy
tuyên bố trước lưỡng viện quốc hội Hoa Kỳ sẽ đưa người lên cung trăng trước
cuối thập niên 1960’s, và lời tuyên bố này đã được thực hiện ngày
20/7/1969 khi phi thuyền Apollo 11 đưa
hai phi hành gia Neil Armstrong và Buzz Adrin đáp xuống cung trăng.
Sau khi đưa người lên cung trăng, nhiều nhà khoa học Mỹ muốn
tiếp tục chương trình thám hiểm sâu hơn vào không gian như thám hiểm sao Hỏa.
Tuy nhiên cuộc chiến Việt Nam tiêu tốn và tình hình trong nước không ổn định do
phong trào chống chiến tranh, tổng thống Nixon chấp nhận một chương trình không
gian giới hạn ít tốn kém gọi là chương trình phi thuyền con thoi. Đồng thời hợp tác với Liên Xô thiết đặt một
trạm không gian chung.
NASA đã chế tạo một đội ngũ phi thuyền con
thoi gồm 5 phi thuyền Challenger, Columbus,
Endeavour, Discovery và Atlantis, thay phiên nhau đi đi về về sau khi
phi thuyền con thoi Columbia bay chuyến đầu tiên ngày 28/1/1981 thành công tốt
đẹp.
Các phi thuyền con thoi tiếp tục công việc
nghiên cứu không gian và áp dụng quân sự. Con thoi khi bay trên qũy đạo có thể
làm công tác trinh thám diện địa, thả các vệ tinh truyền tin và quan sát khí
tượng…
Từ chuyến bay Columbia đầu tiên đến chuyến
bay Atlantis cuối cùng, chương trình con thoi đã thực hiện 135 chuyến bay, đưa 357
phi hành gia lên quỹ đạo, hoàn thành việc lắp ráp ISS, phóng và sửa chữa Viễn vọng kính không gian (Hubble Space Station), phóng người máy
(robots) đi thám hiểm mặt trời và các hành tinh Venus, Jupiter .
NASA dự tính biến các chuyến bay con thoi
thành các phi vụ thương mãi hằng tuần. Nhưng trong suốt thời gian hoạt động phi
thuyền con thoi chưa ra khỏi quá trình thử nghiệm một cách an toàn. Các trở
ngại kỹ thuật chưa bao giờ được giải quyết thỏa mãn và đã xẩy ra hai tai nạn.
Con thoi Challenger cháy trên bầu trời Đại tây dương năm 1986, và con thoi
Columbia nổ năm 2003 khi bay trở về trên tiểu bang Texas. Tổng cộng muời bốn
phi hành gia thiệt mạng.
Cuộc khủng bố ngày 11/9/2001 tiếp theo
chiến tranh Afghanistan, Iraq buộc tổng thống George W. Bush quyết định tạm
ngưng đóng thêm phi thuyền và dự trù năm 2014 chấm dứt công tác của ISS. Để vớt
vát trước khi rời chức vụ tổng thống Bush nói rằng trong tương lai Hoa Kỳ sẽ
tái lập chương trình thám hiểm cung trăng và đi thăm sao Hỏa.
Năm 2010, tổng thống Obama chấm dứt chương
trình con thoi và kéo dài công tác ISS thêm 6 năm cho đến năm 2020 và giao việc
thám hiểm không gian cho các công ty tư nhân. Để làm vui lòng giới mộ điệu
không gian tổng thống Obama nói một cách mơ hồ về việc đi thăm sao Hỏa năm
2030!
Một số người trong đó có một số giới chức
NASA cho quyết định của tổng thống Obam chấm dứt chương trình con thoi là thiển
cận làm mất uy tín của Hoa Kỳ. Họ so sánh chương trình thám hiểm sao Hỏa năm
2030 do tổng thống Obama đưa ra năm 2010 với chương trình mang người lên cung
trăng của tổng thống Kennedy năm 1961 để chế nhạo. Sự thật không một vị tổng
thống nào không muốn đưa ra các chương trình không gian to lớn. Nhưng “cái khó
bó cái khôn”. Năm 1961, Hoa Kỳ đang mạnh về kinh tế, lại có nhu cầu chạy đua với Liên Xô khi chiến
tranh lạnh đang ở cao điểm, nên chương trình thám hiểm cung trăng của tổng
thống Kennedy là một chương trình đương nhiên có tính quốc phòng. Trong khi năm
2010 kinh tế Hoa Kỳ suy thoái, hai trận chiến tranh Afghanistan, Iraq tiêu hao
chưa gỉai quyết xong, ngân sách thâm thủng, nợ nần tứ phía, tổng thống Obama
không thể có một quyết định nào khác là chấm dứt chương trình không gian tốn
kém.
Các nhà nghiên cứu nói đến hai hệ lụy về
việc chấm dứt chương con thoi mà không có một kế hoạch nào rõ ràng trước
mắt.Thứ nhất là tác dụng tâm lý. Thứ hai là quân sự.
Năm 2003 Trung quốc đưa Trung tá Không
quân Yang Liwei vào quỹ đạo trái đất và trong 8 năm qua đã đưa thêm 5 phi hành
gia đi thám hiểm không gian. Trung quốc quảng cáo tên lửa Trường Chinh (Long March) có khả năng đặt vệ tinh nhân tạo lên quỹ
đạo và sẵn sàng cho bất cứ quốc gia nào muốn thuê. Và kế hoạch của nhà nước dự
trù cuối năm nay (2011) sẽ phóng và xây dựng Phòng Thí nghiệm Không gian theo mô thức của ISS. Trung quốc cũng
dự trù năm 2017 đi thám hiểm cung trăng bằng phi thuyền không người lái, và đến
năm 2025 sẽ cho người đáp xuống cung trăng.
Chưa nói tới các chương trình không gian
của Ấn độ, các chương trình của Trung quốc được tuyên truyền rầm rộ khi Hoa Kỳ
không có chương trình gì sẽ tạo nên ảnh hưởng tâm lý hơn thua trên thế giới.
Nhưng, nếu Trung quốc giữ đúng lịch trình năm 2025 đưa người lên cung trăng thì
Trung quốc cũng đi sau Hoa Kỳ 56 năm (2025 – 1969). Đi sau 56 năm không phải là
một vinh dự hay tiến bộ gì ngoài lợi ích tâm lý trong cuộc tranh chấp thế siêu
cường.
Về phương diện quân sự nếu Trung quốc dùng
các chương trình không gian trong hai thập niên tới để phát triển tình báo
không gian, chế tạo vệ tinh bắn hạ phi đạn thì Trung quốc cũng không thể vượt
qua khả năng quân sự Hoa Kỳ đang có và sẽ có.
NASA là một cơ quan dân sự công lập làm
một số việc cho Bộ quốc phòng Hoa Kỳ theo giao kèo. Ngoài NASA, quân đội Hoa Kỳ
có một chương trình không gian do Không quân nắm với một ngân sách công khai
(chưa kể ngân sách mật) lớn hơn cả ngân sách NASA. Quân đội Hoa Kỳ không ngừng
tối tân hóa, phát triển, đặt thêm vào không gian các vệ tinh trinh thám, truyền
tin, định vị (GPS), theo dõi các cuộc chuyển quân của địch, phát hiện, và có
khả năng phá hủy các cơ sở trên đất liền hay hỏa tiễn đang bay của địch đề
phòng một cuộc tấn công bất ngờ bằng vũ khí nguyên tử. Ngoài ra Không quân Hoa
Kỳ đang chế tạo máy bay X-37 có khả năng đánh hạ hỏa tiễn và bỏ bom chính xác
từ quỹ đạo.
Tóm lại chương trình không gian của Hoa Kỳ
chấm dứt sau chuyến bay lịch sử của phi thuyền con thoi Atlantis ngày 8 tháng 7
năm 2011 chỉ là một bước lùi biểu kiến. Hoa Kỳ vẫn là quốc gia làm chủ không
gian, ít nhất cũng cho đến giữa thế kỷ 21./.
Trần
Bình Nam
July 13, 2011