Pelé, người cầu thủ
bình dân của Ba Tây
và FIFA World Cup 2014
Trần Bình Nam
Trận
đấu bóng tròn quốc tế - FIFA World Cup
2014- (1) được tổ chức tại Ba Tây, Nam Mỹ từ ngày 12/6 đến ngày
13/7, do cầu thủ Pelé thay mặt nước chủ nhà tiếp đón. Nói đến Ba Tây và bóng
tròn, giới hâm mộ trên thế giới không ai không biết đến Pelé, người cầu thủ có
“cặp chân vàng”.
Pelé sinh
ngày 21/10/1940, tại thị trấn Três Corações,
Ba Tây. Tên thật là Edson Arantes do Nascimento. Tên gọi Edson
đặt theo Thomas Edison nhà khoa học khám
phá ra điện. Năm ông sinh, thị trấn Três Corações
bắt đầu có đèn điện.
Trong quá trình đá bóng Pelé “sút” thủng
lưới 1283 lần trong 1363 trận đấu. Kỹ thuật dồi bóng của Pelé được phóng viên
thể thao Eduardo Galeano người Uraguay
miêu tả : “Khi Pelé chạy vượt địch
thủ người ta có cảm tưởng như một chiếc dao cắt ngọt qua một miếng bơ mềm. Khi
Pelé bỗng dừng lại, địch thủ hoa mắt lúng túng không biết chận Pelé ở lối nào.
Khi Pelé nhảy đón banh, người ta có cảm tưởng Pelé nhảy lên các bậc thang hơn
là nhảy vào không gian. Nhưng lời nói không diễn tả được tài của Pelé. Có tận mắt
chứng kiến Pelé chơi mới hiểu được thế nào là “bất tử”. Hình ảnh của Pelé thật
đã bất tử trong lòng người mộ điệu” .
Giáo sư Nguyễn Đức Tường (Canada) nói,
năm 1970 ông xem Pelé lấy giải Jules Rimet lần thứ 3 tại Mexico. Cả đội Ba Tây đều hay,
riêng Pelé thì tuyệt. Anh ta nhảy lên dùng đầu hứng quả bóng trông
như con hummingbird đang hút nhụy hoa
lơ lửng trên không!
Nhưng cái quý nhất của
Pelé là tâm hồn đơn giản bình dân chủ trương thăng tiến xã hội và giúp đỡ người
yếu kém. Năm 1961 tổng thống Ba Tây Janio Quadron tuyên bố Edson Pelé là bảo vật
quốc gia.
Tờ tuần báo Time
Magazine của
Hoa Kỳ có mục “10 câu hỏi” mỗi kỳ dành
cho một nhân vật được chú ý trên thế giới. Số ngày 21/4/2014 Time dành cho Pelé do ký giả Belinda
Luscombe từng làm chủ bút Times Magazine
thực hiện:
Time: Thưa ông Pelé! Tên một
cuốn sách của ông là “Tại sao lại là Bóng Tròn” (Why soccer matters). Ông
nghĩ sao mà lấy nhan đề cuốn sách như vậy?
Pelé: Bà không thấy sao ? Tôi nghỉ chơi bóng tròn đã 25 năm. Thế
mà những người hâm mộ tôi ở khắp nơi trên thế giới vẫn còn kéo dài qua thế hệ
thứ ba hôm nay. Thế bóng tròn không đáng quan tâm là gì ?
Time: Đồng ý. Nhưng trong sách ông nói trận đấu năm 1950 tranh
giải World Cup với Uruguay Ba Tây thua
là một cái tang lớn cho dân Ba Tây như khi tổng thống Kennedy bị ám sát đối với
nhân dân Hoa Kỳ. So sánh như vậy có quá đáng không ?
Pelé: Không, tôi nghĩ sự so sánh rất tương xứng. Cường độ xúc động
giống nhau. Lúc đó dân Ba Tây coi như Ba Tây đã chết. Năm đó tôi 10 tuổi và lần
đầu tiên tôi thấy cha tôi khóc .
Time: Tại sao ông nghĩ rằng từ khi ông thôi đá cho hội banh New York Cosmos của Hoa Kỳ (từ 1975 đến
1977) thì phong trào bóng tròn không được dân chúng Hoa Kỳ quan tâm nhiều ?
Pelé: Không! Bóng tròn vẫn còn được quan tâm tại Hoa Kỳ đó chứ.
Nhiều cầu thủ nổi tiếng trên thế giới được thuê đến chơi cho đội bóng New York Cosmos.
Về mặt tổ chức giới trẻ Hoa Kỳ được quan tâm hơn giới trẻ ở Ba Tây, Argentina,
Uruguay và nhiều nước khác. Giới trẻ Hoa Kỳ ai cũng chơi bóng tròn được. Hoa Kỳ
còn có một đội bóng nữ giỏi nhất thế giới. Đương nhiên phong trào hâm mộ bóng
tròn tại Hoa Kỳ không cao bằng ở Ý hay Ba Tây, nhưng cũng không phải là thấp.
Time: Theo ông, Ba Tây có hy vọng gì trong giải World Cup 2014
này ?
Pelé: Ba Tây có một đội bóng nổi tiếng thế giới và sẽ được thế
giới quan tâm. Nhưng trận đấu World Cup lần này có khác. Ba Tây thường có đoàn
tiền vệ và hai cánh hai bên giỏi, lần này thì có đoàn thủ thành giỏi nhưng thiếu
nhân sự tấn công. Neymar có tài nhưng mới 22 tuổi còn quá trẻ và chưa bao giờ
tham dự World Cup.
Time: Dư luận than phiền chính phủ Ba Tây lo xây cất cơ sở và tiện
nghi cho World Cup 2014 mà không quan tâm gì đến những thiệt thòi dân chúng sống
trong vùng phải gánh chịu. Ông nghĩ thế nào?
Pelé: Dân chúng than phiền cũng phải, chưa nói đến nạn tham
nhũng do xây cất mà ra. Nhưng Ba Tây có hai dịp tốt để tăng thu và phát triển
du lịch, đó là World Cup và Olympics.
Các lực sĩ không dính líu gì đến tham nhũng, họ chỉ nỗ lực xiển dương
giá trị của Ba Tây, không nên chống họ và làm ảnh hưởng đến World Cup. Hãy kiên
nhẫn một chút, chờ World Cup xong hãy truy tố bỏ tù các chính khách tham nhũng
và những tên tội phạm đục nước thả câu
khác.
Time: Trong quá trình đá bóng, ông “sút” thủng lưới 1280 lần .
Ông thích cú “sút” nào nhất ?
Pelé: Chính thức là 1283 lần.
Nhiều cú “sút” được bàn đến vì khó hoặc xẩy ra trong những trận đấu quan trọng. Nhưng những cú “sút” đẹp thì không kể nó diễn
ra trong trận đấu lớn nhỏ nào. Đẹp là đẹp. Tôi nhớ nhất là cú “sút” trong trận
chung kết World Cup với Thụy Điển năm tôi 20 tuổi, lần đầu tiên tham dự World
Cup. Nhưng giới mộ điệu cho rằng cú “sút” thứ 1000 của tôi là đáng tiền nhất .
Time: Ông có nghĩ bây giờ
ông cũng có thể chơi hay như khi mới vào nghề không?
Pelé: Có thể tôi chơi hay hơn vì bây giờ phương tiện tập dượt,
môi trường, sân đấu tối tân hơn. Và luật chơi được cải tiến bảo vệ cầu thủ để họ
có thể chơi đẹp mà ít sợ nguy hiểm.
Time: Nếu bây giờ được tự
do chọn lựa ông thích chơi trong đội nào?
Pelé: Tôi ưu tiên chọn đội bóng Santos của Ba Tây trước. Sau đó
là đội Barcelona . Đội này chơi giống như đội Santos .
Time: Ông giúp quảng cáo
nhiều phẩm vật trên thế giới. Có giao kèo quảng cáo nào người ta mời mà ông
thoái thác không?
Pelé: Có! Có nhiều lắm.
Tôi chỉ nhận quảng cáo phẩm vật hay dịch vụ nào tôi nghĩ là hữu ích. Người ta đề
nghị tôi nhiều giao kèo quảng cáo thuốc xì gà, rượu. Tôi không cho những thứ đó
có lợi cho giới trẻ nhất là cho lực sĩ thể thao .
Time: Tại sao lúc nào ông cũng tự gọi mình là Pelé, trong khi
ông còn có tên gọi là Edson?
Pelé: Việc tôi làm trong đời có xấu có tốt. Cái gì tốt thì Pelé
làm, cái gì xấu thì để cho Edson làm!
Trần Bình Nam
April 21, 2014
(1)
FIFA – Hội
Bóng tròn Quốc tế, viết tắc từ tên gọi “Fédération Internationale de Football Association” bằng chữ Pháp.